Overzicht van (maritieme) kunstschilders/ kunstenaars die zelf eigenaar waren van een schip, dat (ook) gebruikt werd als atelier om hun kunstwerken te maken. Wie maakte een kunstwerk van zijn eigen schip?
Deze rubriek wordt regelmatig uitgebreid.
Suggesties zijn welkom: mailto:info@moente.nl
Met dank aan Elisabeth Spits, Henk Dessens, Wouter van Dusseldorp, Willem Eerland, Hille Faber, Arthur van ’t Hof, Aad Knops, Frits Loomeijer, Geerko Postma, Chris Ruardi en Vera & Riekele Zwagerman voor hun suggesties!
Index : Kunstschilder / kunstenaar met eigen schip:
- Naam kunstenaar: Type en/of naam van het schip
- Frans Berntsen: boeierschuit ‘St. Lucas‘
- Herman Berserik: Kajuitjacht ‘Manus 3‘
- Geurt Busser : UQ12 ‘Hendrik‘
- Johan Dijkstra : Staverse jol ‘Fenris’
- Johannes Elsinga: Staverse jol ‘De Klomp‘
- Marten Groenhof: tjotters ‘Friso‘ en ‘Aventûr‘
- J.A. Hesterman : sloep Friedjo
- Anton Heyboer: roeivlet IJM348 en kotter IJM384
- Jopie Huisman : visboot
- Eric Janssen : Luxemotor ‘Valér’
- Pieter Knorr : zeiljacht ‘Moana‘
- Metten Koornstra : vissersschip
- Pieter Kuhn : tjalk ‘Caprice‘
- Kadir van Lohuizen : tjalk ‘Doorgedacht‘
- George Martens : tjalk ‘Alida’
- Reyer Murman : Parlevinker en klipper
- W.O.J. Nieuwenkamp: woonschip ‘De Zwerver‘
- Daniëlle Orelio : tjalk ‘Daniëlle‘
- J.C. ‘Jan’ Roelandse : Fries jacht ‘Roeland‘
- Rudolf Schönberg : hoogaars ‘Dolfijn‘
- Maurice Sijs : Visserssloep ‘ ’t Nest‘
- Gerard van Straaten : kano / kajuitjacht ‘Diderika‘
- W.B. Tholen : boeier (later Wieringer bol) ‘Eudia‘
- Greet Tims : 12-voetsjol ‘Glipper‘
- Thomas van Heck : aak ‘de Schilder’
- Geke Veldman : Klipperaak / Valkvlet
- Frans Verpoorten : hoogaars ‘Emma Florence‘
- Oscar Verpoorten : sleepboot ‘Waterboot 10‘
- Ben Walrecht : zeetjalk ‘Catharina‘
- Willem Witsen : dekschuit ‘Augusta Maria‘
- Egnatius Ydema : Staverse jol “Wetterwylp“
- Philippe Zilcken : kano
- Marja Zomer : kotter UK120 ‘Jannetje‘
- Arie Zwart : “Trekschuit“
Index : Kapitein/schipper én kunstenaar
- Peter Dorleijn : botter ‘MK63’
- Hendrik Fleurbaay: coaster ‘JOS.MARIA’
- Dirk Huizinga: Staverse jol ‘Volharding‘
- Rieks Hamminga: Wad- en Sontvaarder ‘Rival‘
- Anne Tjerkstra: skûtsje ‘Twee Gebroeders‘
Index: Schepen van kunstschilders (buitenland)
- Charles-François Daubigny : ‘Botin‘
- Poppe Folkerts: ‘Fridel’, ‘Senta’ en ‘Radbod’
- Claude Monet : Bateau-atelier
- Isidoor Opsomer : hoogaars ‘Caro‘
- Constant Permeke : hoogaars ‘de Zeeuw‘
- Walter Vaes : ‘de Wulp‘
Kunstschilder in een roeiboot
Informatie per kunstschilder / kunstenaar (alfabetisch):
Frans Berntsen: boeiertjalk ‘St. Lucas’ [ex Vrede Best]
De kunstschilder Frans Berntsen [ 1903-1980] was vanaf 1930 tot 1980 eigenaar van de boeiertjalk ‘St.Lucas‘ [ex ‘Vrede Best‘].
Voor zover bekend heeft Frans Berntsen zijn eigen schip niet geschilderd
‘Vrede Best‘, tekening door R.P. Reynen van de in 1883 bij Jacob Vis (Capelle a/d IJssel) gebouwde boeierschuit [11.92 x 3.80 m]. Tot 1930 in gebruik als beurtschip.
bron: SSRP
Het boek ‘Frans Berntsen – Varend kunstschilder‘ is samengesteld en geschreven door Geert Kocken en Mike Hezemans.
Lees meer > [over Frans Berntsen]
Hermanus Berserik: ‘Manus 3‘
Hermanus ‘Herman’ Berserik [1921-2002] was een Nederlandse kunstschilder en graficus, met een voorliefde voor maritieme zaken.
Hij leerde tijdens zijn studie het zeilen in een 12-voetsjol.
In 1973 kocht hij een kajuitzeiljacht genaamd ‘Manus 3‘. zijn volgende zeiljacht werd ‘Manus 4‘. Daarna kwam er een Valkvlet met de naam ‘Manus 5‘
bron: Artikel in Spiegel der Zeilvaart 2022-9 over ‘Bootjesschilder Hermanus Berserik’ door Anton Wegman
Twee kunstwerken van Hermanus Berserik met de ‘Manus 3‘ in de hoofdrol:
Lees meer > [over Hermanus Berserik ]
Geurt Busser : UQ12 ‘Hendrik’
De kunstschilder Geurt Busser [1947] maakt zijn grote aquarellen van de Waddenzee op zijn schip met visserijnummer UQ12 genaamd ‘Hendrik‘.
Op deze foto is Geurt Busser aan het werk naast zijn drooggevallen UQ12 ‘Hendrik‘ :
Meestal maakt Geurt Busser ’kale’ aquarellen van het wad, een enkele keer zijn er schepen te zien aan de horizon. Maar hij heeft ook zijn eigen ’Hendrik’ enkele keren vereeuwigd.
De aquarel is gemaakt op 24 oktober 2007 in het Brakzandstergat onder Schiermonnikoog.
Johan Dijkstra : Staverse jol ‘Fenris’
De Groninger kunstschilder Johan Dijkstra [1896-1978] was eigenaar van de Staverse Jol ‘Fenris’, die hij ook meerdere keren heeft geschilderd.
Joh. Elsinga: Staverse jol ‘De Klomp‘
De Friese kunstschilder Johannes Elsinga [1893-1969] was eigenaar van de Staverse jol genaamd ‘De Klomp’. Hij had naast de Staverse jol van Egnatius Yntema een ligplaats in Grou. Elsinga ging geregeld op pad om op de Friese meren te schilderen, ook in gezelschap van andere schilders, zoals Sjoerd Haites en Douwe van der Heide.
Bron van de foto van het zelfportret van Joh. Elsinga: Friesland Kunst Antiek Grou
Joh. Elsinga heeft zijn Staverse jol meerdere keren geschilderd, zoals in 1942:
Groepsfoto met ‘de Klomp‘ met Lub Haites, onbekend, Sjoerd Haites, Nieske Haites, Anne v.d. Heide, Joh. Elsinga, Douwe v.d. Heide, Annie Elsinga, Gepke Haites
bron: Bron: Gerben Veenstra, Antiek en Kunst in Grou
‘De Klomp‘ kwam geregeld in Terherne. Er bestaan schilderijen van ‘de Klomp’ in Terherne. Er is ook een boekje gemaakt met verhaaltjes en tekeningen van de Klomp.
1937. Onderhoud aan het jacht van Johannes Elsinga op de scheepswerf ‘de Pôlle’ van Willem H. Postma, later R. Wester en Zn. te Grou. Naast het schip Johannes Elsinga en zijn vriend, tevens schilder, Douwe van der Heide uit Jelsum.
Bron: Historisch Centrum Leeuwarden
Marten Groenhof: tjotters ‘Friso‘ en ‘Aventûr‘
Marten Groenhof (1925-1978) was boer in ‘it Heidenskip (Frl), maar in zijn hart kunstschilder/kunstenaar. Zijn oeuvre bestaat uit maar liefst 522 kunstwerken, vooral Friese landschappen en schepen.
In 2020 zijn twee boekwerken verschenen:
- Marten Groenhof: boer/skilder yn It Heidenskip, auteur Jan Pieter Dijkstra,
- Schetsboek ‘de Krûspollen’
Uitgeverij: DeRyp
Afbeelding: Zelfportret Marten Groenhof
Van 1950-1965 was Marten Groenhof eigenaar van de tjotter Friso, die hij totaal gerestaureerd heeft.
Daarna bouwde hij de nieuwe tjotter Aventûr, die door Dr.Ir. J. Vermeer werd getypeerd met:
“De tjotter Aventûr is een pronkstuk in de vloot van ronde jachten geworden“
Foto: Marten Groenhof hijst zeil in de zelfgebouwde tjotter. Bron: Leeuwarder Courant
Lees meer > (over Marten Groenhof)
J.A. Hesterman Jr. : Zeilsloep Friedjo
In 1918 liet de kunstschilder, restaurateur en tekenleraar Jan Hesterman (1877-1955) voor f 1600 een zeilsloep [ 7.4 x 2.6 x 1.2 ] bouwen bij Scheepswerf ‘De Vlijt. Hesterman was in 1917 medeoprichter en van 1921-1934 voorzitter van de Watersportvereniging ‘Westend’. Hesterman schilderde en tekende vaak maritieme onderwerpen.
J.A. Hesterman maakte prachtige aquarellen, zoals dit gepavoiseerde schip van een clublid van W.S.V. Westend.
Bron: Deze aquarel stond op de voorpagina van het ‘winternummer’ van de Waterkampioen, 19 november 1938
Lees meer > [over J.A. Hesterman Jr.]
Anton Heyboer : roeivlet IJM348 en kotter IJM384 e.a.
Heyboer was in de vijftiger jaren eigenaar van de IJM348 en later van IJM384. In de zeventiger jaren kocht hij een waalschokker, een steilsteven en een klipperaak voor zijn nieuwe vrouwen Joke en Marike.
De kunstenaar Anton Heyboer [1924-2005] was in het begin van de vijftiger jaren eigenaar van een vlet, waarmee hij diverse avonturen heeft beleefd. Het vaartuig werd aangeduid met het visserijnummer YM348, met de naam;
‘LA MAR SANTA CRUZ PISCADORE‘
Anton Heyboer in zijn vlet ‘LA MAR SANTA CRUZ PISCADORE‘ [IJM348] in de haven van IJmuiden.
Foto: Collectie Frans Verpoorten
YM384 MARCELLE
In 1958 heeft Heyboer een groter schip gekocht. Het lijkt op een oud Zuideuropees visserscheepje dat de naam St. E. Marcelle krijgt [genoemd naar zijn dochter Marcelle]. Op het houten schip staat ook het visserijnummer YM384. Het is de bedoeling om naar Frankrijk te varen, maar hij blijft steken in Amsterdam. In de herfst wordt het te koud en nat aan boord. Anton verkoopt de Marcelle en kan gedurende de winter bij (later beroemd geworden fotograaf) Ed van der Elsken op zolder wonen.
Heyboer heeft zijn YM348 meerdere keren ‘vereeuwigd’:
Anton Heyboer had contact met de kunstenaar Frans Verpoorten, eigenaar van de hoogaars Emma Florence [ex ‘Prinses Juliana‘]. Op deze ets liggen de Emma Florence en de YM348 in IJmuiden langszij bij een viskotter:
Op deze ets wordt de hoogaars Emma Florence (langszij) binnengebracht met de vlet van Heyboer op sleeptouw:
In 1974 komt Marike (fotomodel/mannequin) en in 1975 komt (buschauffeuse) Joke (naast Maria en Lotti) bij Anton Heyboer wonen.
Anton maakte in 1975 dit kunstwerk van de waalschokker ‘Christina II‘ die door Anton Heyboer werd gekocht voor zijn partner Joke, die een motor in het schip heeft laten bouwen. Later is het schip verkocht.
bron: website anton-heyboer e.a.
De komst van 2 extra vrouwen (Marike en Joke) ging niet makkelijk in het begin. Daarom kocht Anton Heyboer 2 schepen. Marike en Joke hebben eerst twee jaar op een schip gewoond, ligplaats Noord-Hollands kanaal :
- Marike op de ‘BETO II‘, die ze de naam ‘Helena‘ gaf (foto boven & linksonder)
- Joke noemde haar klipperaak ‘Maria‘ (foto rechtsonder)
Anton gaf de 2 vrouwen de taak om het vlak van de schepen helemaal schoon te maken en in de olie te zetten.
bron: website anton-heyboer
Lees meer > [over het maritieme werk van Anton Heyboer]
Jopie Huisman
Jopie Huisman (1922-2000) was een Friese autodidacte kunstenaar en levenskunstenaar.
Na zijn opleiding voor huisschilder wordt hij plateelschilder bij pottenbakkerij Aurora in Workum. Na 2 jaar met een eigen aardewerkatelier begint hij een handel in lompen en metalen.
Zijn schilderijen zijn te zien in het Jopie Huisman Museum in Workum.
Jopie schilderde meer dan eens zijn visboot
.
Eric Janssen : Luxemotor ‘Valér’
In 1987 kocht Eric Janssen een half gezonken schip: de bomen en brandnetels groeiden in het ruim. Met passie heeft hij de luxemotor ‘Valér‘ gerestaureerd en woont en werkt hij op het schip, thuishaven Arnhem. Hij woont in de originele roef, het ruim is in gebruik als atelier. Eric Janssen is eerst opgeleid als scheepstimmerman en later als beeldend kunstenaar aan het Artez in Arnhem.
In 2015 speelden de ‘Valér‘ en Eric Janssen een hoofdrol in de 6-delige TV-serie ‘Mysterie van de IJssel‘, van RTV Oost, een verslag van een vaartocht over de IJssel van Arnhem naar Kampen, geproduceerd door ‘Visser en Verweij’. De serie is te zien op Youtube.
Luxemotor ‘Valér’, (ex ‘Bajo’ en ex ‘De Gebroeders’), lengte 26,5 meter, gebouwd in 1930 bij O. Smith in Stadskanaal
.
Pieter Knorr
Pieter Jan Knorr (1950) werd opgeleid aan de Kunstacademies van Den Haag en Den Bosch. In zijn atelier in het Groningse Westerkwartier schildert hij (dode) dieren en planten en gebruiksvoorwerpen van weleer, meestal in olieverf op paneel. In 2016 kreeg hij landelijke bekendheid met zijn tentoonstelling in Museum Nienoord in Leek, en met een documentaire die werd uitgezonden bij Avro’s Kunstuur.
bron: Het Natuurhistorisch
Pieter Knorr zeilt al ruim 10 jaar op het 9-meter lange zeiljacht ‘Moana‘ op het IJsselmeer en op de Wadden vanuit Jachthaven Hunzegat (Zoutkamp).
Pieter Knorr vindt de stilte op het water vergelijkbaar met de stilte in zijn atelier.
‘Moana‘ is een ontwerp van Johan Elsinga.
Metten Koornstra : vissersschip
De kunstschilder en graficus Metten Koornstra [1912-1978] , ook bekend door zijn decorstukken voor het Boekenbal, verbouwde een viskotter tot varend atelier waarmee hij naar Frankrijk is gevaren
Naar een foto of kunstwerk waar zijn schip op afgebeeld staat wordt nog gezocht.
bron foto: Wikipedia
In deze drie krantenknipsels staat de informatie over het varend atelier van Metten Koornstra:
Pieter Kuhn : Tjalk ‘Caprice‘
Pieter Kuhn [1910-1966] maakte de tekeningen van de strip ‘Kapitein Rob’ in zijn atelier op de zolder van zijn huis in Hilversum.
’s Zomers verhuisde het tekenmateriaal naar de tjalk ‘Caprice’ in Loosdrecht waar hij een tekentafel improviseerde op de motorkast. De ‘motorkamer was zijn heiligdom waar hij rustig moest kunnen werken.
bron: Pieter Kuhn Stichting
Pieter Kuhn leek als twee druppels water op de hoofdpersoon ‘Kapitein Rob’. Hier poseert hij met zijn hond Skip voor het Paleis op de Dam op 3 augustus 1948.
bron: Wikipedia
.
Kadir van Lohuizen : tjalk ‘Doorgedacht‘
Kadir van Lohuizen (1963) is een Nederlandse fotograaf, die in 1994, 1997 en 2001 een Zilveren Camera heeft gewonnen en o.a. in 2018 een 1e prijs bij World Press Photo.
Hij heeft diverse projecten gerealiseerd met foto’s en video over maatschappelijk relevante onderwerpen, zoals over afval in wereldsteden (Wasteland) , de diamantindustrie in Afrika (Diamond Matters) en de stijging van de zeespiegel (‘Rijzend Water’ met een tentoonstelling in het Scheepvaartmuseum (2019) en een vierdelige documentaire .
Kadir van Lohuizen woonde al vanaf 1995 in Amsterdam op de paviljoentjalk ‘Verwachting‘ (1901), waarmee hij ook graag op het Wad verbleef.
Foto: Kadir van Lohuizen
Door ruimtegebrek heeft hij in 2018 een grotere tjalk genaamd ‘Doorgedacht‘ laten bouwen (21,5 x 4.96 x 1.00), naar het voorbeeld van de in 1906 gebouwde tjalk ‘Voorwaarts‘.
Zeilplan van de ‘Doorgedacht’.
Bron: Bosgraaf Yacht Design
De nieuwgebouwde tjalk ‘Doorgedacht’ werd in 2018 tewatergelaten.
De tjalk is zo duurzaam mogelijk gebouwd, zo is bij de betimmering gebruik gemaakt van gebruikt hout en krijgt het schip een zo duurzaam mogelijke aandrijving.
Bron: Website Helldörfer lasbedrijf
Lees meer > (Artikel over [de schepen van] Kadir van Lohuizen door Corine Nijenhuis op de website VLOTwaterwonen)
George Martens : tjalk ‘Alida’
De kunstschilder George Martens [1894-1979] was mede-oprichter van de Groninger kunstkring ‘De Ploeg’.
Hij kocht in 1931 een tjalk, die hij Alida noemde naar zijn vrouw Alida Pott.
Foto: Eemskanaal 1931: De Alida tijdens de eerste reis onder vol tuig. vlnr George Martens, Jan Wiegers, ?,?, en Geert Hoogeveen. Fotograaf: E. Theijssen Czn. Bron: Beeldbank Groningen
Het bijschrift bij de foto: “Sportief als hij is gebruikt onze artist zijn bekende motortjalkje “Alida” voor buitenwerk waarbij hij z’n motieven vooral bij water en schepen vindt“.
Deze foto van George Martens (op het voordek van de Alida) stond ooit in het Nieuwsblad van het Noorden in een serie over Groningse kunstenaars.
Deze tjalk staat permanent opgesteld bij het Noordelijk Scheepvaartmuseum in Groningen:
George Martens heeft zijn tjalk ook meerdere keren geschilderd, zoals op dit werk:
Tjalk Alida op het wad met de Nederlandse vlag aan stok en de schipper aan dek.
Lees meer > [over George Martens]
Reyer Murman
De kunstschilder Reyer C. Murman (1908-1981) was ook een liefhebber van varen en ging met zijn parlevinker en klipper heel Nederland door:
Waarschijnlijk heeft Reyer Murman dit schilderij (Veere) ook gemaakt in 1955 vanaf een van zijn schepen:
W.O.J. Nieuwenkamp: woonschip “De Zwerver“
Wijnand Otto Jan Nieuwenkamp (Wijnand of W.O.J. genoemd) [1874-1950] was geen maritieme schilder, maar mag door zijn bijzondere schip ‘De Zwerver’ niet in deze rubriek ontbreken.
De bak van het woonschip Zwerver is gebouwd in 1900. In 1902 werd er een rond achterschip met roer en een boeg aangebouwd:
Vanaf 1900, het jaar van zijn huwelijk met Anna Wilbrink, bouwde hij aan het woonschip ‘De Zwerver‘, waarmee hij door Nederland, België en Duitsland heeft gevaren. Aan boord werden tentoonstellingen gehouden, waarbij zijn werk kon worden aangekocht.
Stichting de Zwerver heeft in 2015/2016 het woonschip gerestaureerd, zoveel mogelijk naar de oorspronkelijke staat van 1900. Het woon- en atelierschip is, in de jachthaven van Naarden, te huur voor een overnachting, vergadering of een andere activiteit.
Lees meer > [over Stichting de Zwerver]
Lees meer > [over W.O.J. Nieuwenkamp]
Daniëlle Orelio : tjalk ‘Daniëlle‘
Beeldend kunstenaar Daniëlle Orelio heeft met haar partner 20 jaar gevaren met de tjalk Daniëlle, die als varend atelier werd gebruikt.
Tegenwoordig is ze naast beeldend kunstenaar ook eigenaar van de naar haar genoemde Atelier/Beeldentuin in Burgh-Haamstede
.
J.C. ‘Jan’ Roelandse : Fries jacht ‘Roeland‘
De kunstschilder Jan Roelandse (1888-1978) uit Leiderdorp is eigenaar geweest van het Friese jacht ‘Roeland‘ (ex-‘Betsy‘) vanaf 1925/’29 tot en met 1938.
Het jacht [5.25 x 2.4 m.] is gebouwd in 1918 bij J.R. Brandsma & zn. in Franeker.
De huidige eigenaren van de ‘Roeland‘ (RD123) zijn Reinier v.d. Post en Ingrid Verburg uit Langelille.
Lees meer > [over de ‘Roeland’ op de website SSRP]
Op deze foto uit 1932 is het Friese jacht al van Jan Roelandse maar draagt het nog de naam ‘Betsy‘:
Op dit schilderij van J.C. Roelandse uit 1937 staat hoogstwaarschijnlijk zijn eigen Friese jacht ‘Roeland‘
Een maritiem ‘stilleven’ van J.C. Roelandse
Rudolf Schönberg : hoogaars ‘Dolfijn‘
Rudolf ‘Dolf’ Schönberg [1901-1944] was een Nederlandse graficus en verzetsheld.
Hij maakte tientallen etsen van Veere, hoogaarzen en inwoners.
2 foto’s van Dolf Schönberg. Rechts: (ingekleurd 2022) ca. 1930, fotocollectie De Vier Gemeten
In 1929 liet Dolf Schönberg een kleine hoogaars bouwen bij van Duivendijk, genaamd ‘Dolfijn‘.
Met de ‘Dolfijn‘ maakte Dolf Schönberg vele tochten over de Ooster- en Westerschelde, langs de Vlaamse kust, Nederlandse, Duitse en Deense Wadden en langs de Engelse oost- en zuidkust.
Hij was eigenaar tot en met 1937.
Dolf Schönberg is in 1944 gefusilleerd nadat zijn verzetsgroep was verraden.
Bronnen: Artikel over Rudolf Schönberg en artikel in Spiegel der Zeilvaart 2020-7
Zeilplan van de hoogaars ‘Dolfijn‘. De hoogaars is vanaf 1991 onderdeel van de collectie van het Scheepvaartmuseum Antwerpen, waar het permanent wordt tentoongesteld.
Bron Zeilplan: Maurice Kraak
Rudolf Schönberg : ‘Uitvarende hoogaarzen’ ets/ drogenaald 99 x 129 mm.
Collectie: De Vier Gemeten
Lees meer > [het artikel ‘Het mooiste hoogaarsje van Melis’ uit ‘Spiegel der Zeilvaart’ op de website SSRP]
Maurice Sijs : Visserssloep ” ’t Nest“
In het boek over Maurice Sijs staat beschreven dat hij eerst de zeilboot “De Leievogel” kocht en later de visserssloep “ ’t Nest ” :
Lees meer > [over Maurice Sijs]
Gerard van Straaten : kano en kajuitjacht ‘Diderika‘
De illustrator én kunstschilder Gerard van Straaten (1924-2011) had een feilloos gevoel voor alle details op een zeilschip. Dat blijkt uit het stripboek over de wereldreis van de Bylgia van Eilco Kasemier. Zijn eerste schip was een kano, waarmee hij vlak na WO2 vanuit Arnhem naar de zeilcursus bij de ‘Eerste Friese Zeilschool’ in Sneek is gevaren.
In de jaren ’60 liet Gerard van Straaten de ‘Diderika‘ bouwen, een Nienke (ontwerp Evert de Boer), maar met een rond achterschip.
Bron afbeelding: Folder ‘Jachtbouw Noord Nederland’
Gerard van Straaten is vooral bekend door zijn illustraties, maar hij maakte ook zeer fraaie olieverfschilderijen, zoals hier (een fragment van het schilderij) van de ‘Zwerver II‘ [H1038] met de Statendam op de achtergrond:
lees meer > [over Gerard van Straaten]
W.B. Tholen : boeier en later de Wieringer bol “Eudia“
Willem Bastiaan Tholen was eigenaar van (opeenvolgend) drie schepen. De boeier kocht hij van P. Altink Jr. , maar die was hem waarschijnlijk wat te machtig. De Wieringer bol Eudia bestaat nog steeds. Van de Eudia 2 is tot nu toe geen afbeelding gevonden.
Het artikel “Willem Bastiaan Tholen, een zeilende kunstschilder” [auteur Simon Schermerhorn] is gepubliceerd in ‘Spiegel der Zeilvaart’ [2020-3] :
Greet Tims : Twaalfvoetsjol H277 Glipper
De tandarts/kunstschilder Greet Tims [1925] heeft van de kunstschilder Poppe Damave een opleiding gekregen als schilderes. Ze is opgegroeid met de watersport en heeft vele zeil- en motorschepen getekend en geschilderd. Zelf was ze eigenaar van de 12-voetsjol Glipper [H277], waarmee ze 2 keer Nederlands Kampioen is geworden.
Een (fragment van een) aquarel van Greet Tims:
Thomas van Heck : aak ‘de Schilder‘
Thomas van Heck [1910-2006] wordt wel de laatste Dordtse impressionist genoemd.
‘In de oorlogsjaren ruilde hij werk voor eten voor zijn gezin. Thomas had lang een atelier in Pictura op de Voorstraat in Dordrecht. Meer dan 40 jaar schilderde hij in de Biesbosch. Samen met zijn vrouw Neeltje zwierf hij met zijn schip ‘de Schilder’ door het gebied. De kreken, eb en vloed, de vissers, griendwerkers en rietsnijders waren zijn favoriete onderwerpen’.
bron: Dordrecht.net
Thomas van Heck: Dordrecht . Gezicht over de Nieuwe Haven en de Grote Kerk.
bron: Veilinghuis Klinkhamer
Frans Verpoorten : hoogaars ‘Emma Florence‘
De kunstschilder, beeldhouwer en graficus Frans Verpoorten [1924-2005] kocht in ca. 1954 een hoogaars, die de naam Emma Florence kreeg. Anton Heyboer heeft deze hoogaars een aantal keren getekend in de haven van IJmuiden.
Daarna is Verpoorten met de hoogaars op reis gegaan naar Frankrijk.
N.B. Na een periode met diverse schepen werd Verpoorten idolaat van Marokko, werd moslim en leefde in Haarlem alsof hij in Marokko was. Daarmee kwam hij in het VPRO-programma ‘Showroom’ [zie: Youtube]
Frans Verpoorten heeft zijn hoogaars ‘Emma Florence‘ afgebeeld op een ets.
Via de Facebookgroep ‘Houten bedrijfsvaartuigen’ (met dank aan Janneke Bos) zijn de visserijkaart en twee foto’s van de ‘Emma Florence’ als ARM30 ‘Prinses Juliana‘ boven water gekomen:
Lees meer > [over Frans Verpoorten]
Oscar Verpoorten : stoomsleepboot ‘Waterboot 10‘
Oscar Verpoorten [1952-2003] was een Nederlandse graficus, een nautische etser. Zijn leven en werk waren nauw verbonden met het water.
Hij woonde op de WB10 (‘Waterboot 10’), ligplaats aan Steiger 1 bij de Verbindingsdam in Amsterdam
In 2008 verscheen het boek ‘Krassen in een plaat’ [auteur: R. van der Most] over het leven en werk van Oscar Verpoorten.
Illustratie: Boven: WB10. Midden, stempel op de achterkant van een kunstwerk. Onder: Voorpagina van het boek ‘Krassen op een plaat’.
Lees meer > [over Oscar Verpoorten]
Ben Walrecht : zeetjalk ‘Catharina‘
Ben Walrecht (1911-1980) was een kunstschilder, een Groninger impressionist, lid van ‘de Ploeg’.
Hij had een passie voor water en schepen en woonde jarenlang op de zeetjalk ‘Catharina‘, waarmee hij ook door het land trok.
Ben Walrecht schilderde meer dan eens zijn eigen schip ‘Catharina‘. Hij was een goede bekende van George Martens. Dat blijkt uit zijn schilderij in Groningen, waar de ‘Alida‘ van George Martens langszij ligt bij de ‘Catharina‘.
Onderweg organiseerde Ben Walrecht exposities aan boord van zijn ‘Catharina‘, die hij in de advertentie (ten onrechte) een boeier noemt.
Bron Advertentie: Nieuwsblad van het Noorden 2-8-1941
lees meer > over Ben Walrecht
Willem Witsen : dekschuit ‘Augusta Maria‘
De kunstschilder Willem Witsen (1860-1923) werkte rond 1900 al in Dordrecht vanuit een roeiboot. In Amsterdam huurde hij een schuit, die hij liet ombouwen tot atelier. In 1911 werd een tweede dekschuit voor hem gebouwd genaamd ‘Augusta Maria’.
bron foto: Stichting Willem Witsen
De informatie staat beschreven in :
- ‘Willem Witsen in zijn drijvend atelier‘, door Irene M. de Groot in het Bulletin van het Rijksmuseum [nr.38 1990]
- het artikel ‘Mooi, mooi, anders niets‘ (Het verstilde Amsterdam van Willem Witsen) door Dr. J.F. Heijbroek [2003]
- Trouw: ‘In het kielzog van Witsen door de havens van Dordrecht‘ [2019]
Fragment uit het artikel “Mooi, mooi, anders niets” door Freek Heijbroek :
In de (bovenstaande) tekst uit het artikel ‘Mooi, mooi, anders niets’ wordt dit schilderij [Beurspleintje] van Willem Witsen genoemd, dat hij tijdens een boottocht vereeuwigde.
Bron: Wikimedia
Irene M. de Groot publiceerde in het Bulletin van het Rijksmuseum [nr.38 (1990), pp 345-367] het artikel: “Willem Witsen en zijn drijvend atelier“. In dat artikel staan alle details, zoals de informatie over drie bijzondere foto’s, gemaakt in 1911 door de kunstschilder/fotograaf G.H. Breitner, van Willem Witsen in zijn drijvend atelier ‘Augusta Maria‘:
Wellicht heeft Willem Witsen dit schilderij ook gemaakt vanuit zijn drijvend atelier:
Willem Witsen begon rond 1900 vanaf het water te schilderen in Dordrecht vanuit een roeiboot. Dat staat beschreven in een artikel in Trouw , auteur Henny de Lange.
Links: De kop en 2 tekstfragmenten uit het artikel in Trouw [dd 27 juli 1919]
Egnatius Ydema : Staverse jol ‘Wetterwylp’
In het boek ‘Egnatius Ydema’ [1876-1937 staat informatie over zijn Staverse Jol “Wetterwylp” :
In het Jachtregister 1924-1925 staat de Wetterwylp vermeld:
- De foto op de voorpagina van het boek ‘Staverse Jollen’ is gemaakt door Hajo Olij ©
- De kunstschilder Ids Wiersma heeft waarschijnlijk wel een schilderij gemaakt waar de Staverse jol van Egnatius op staat. Een afbeelding wordt gezocht.
Lees meer > [over Egnatius Ydema]
Philippe Zilcken : kano
Philippe Zilcken [1857-1930] was een Nederlandse kunstenaar en schrijver.
Van Zilcken is bekend dat hij lange tochten maakte in een Engelse linnen kano.
bron: Wikipedia
Uit een knipsel blijkt dat hij initiatiefnemer was van de oprichting van een kanoclub in Scheveningen.
bron: Algemeen Handelsblad 22 augustus 1901
Marja Zomer : kotter UK120 ‘Jannetje‘
Beeldend kunstenaar Marja Zomer woont en werkt vanaf 2002 op haar Urker kotter UK120 ‘Jannetje‘ (1909, lengte 14.85m).
Onderweg met haar schip maakt ze kunstwerken, een ‘logboek’ van haar tochten.
foto: ‘still’ uit de tv-serie van RTVOost ‘Mysterie van de IJssel’, waar Marja Zomer te zien is.
Bekijk de website van Marja Zomer >
Arie Zwart : “Trekschuit”
De kunstschilder Arie Zwart trok door Nederland met zijn woonboot genaamd Trekschuit.
Links: Arie Zwart heeft zijn Trekschuit ook geschilderd. (49 x 38 cm)
Schilderij van Arie Zwart uit de Collectie ‘Moente Maritieme Kunst’[/caption]
Index : Kapitein/schipper én kunstenaar
- Peter Dorleijn : botter ‘MK63’
- Hendrik Fleurbaay: coaster ‘JOS.MARIA’
- Dirk Huizinga: Staverse jol ‘Volharding‘
- Rieks Hamminga: Wad- en Sontvaarder ‘Rival‘
- Anne Tjerkstra: skûtsje ‘Twee Gebroeders‘
Peter Dorleijn : botter ‘MK 63‘
Peter Dorleijn [1937] noemt zich op zijn website : botterschipper, tekenaar, auteur, en historicus.
Hij heeft een enorme ‘staat van dienst’ met zijn boeken over de botter, die hij zelf illustreert met buitengewoon fraaie tekeningen.
Bijvoorbeeld:
- De serie ‘Van gaand en staand want’
- Geen moed vist ook
- En wend het roer gezwind
- De bouwgeschiedenis van de botter (vierendertig voet in de kiel)
foto: Uitgeverij van Wijnen
Zijn eigen botter, MK63, gevonden als wrak in de Vecht [voorjaar 1963], wordt op de foto leeggepompt.
bron: website peter dorleijn
De MK63 is opgenomen als ’toonbeeld’ voor botters in de Mobiele Collectie Nederland.
bron: website peter dorleijn
Hendrik Fleurbaay: coaster ‘JOS.MARIA‘
Hendrik Fleurbaay (1896-1975) was kunstschilder naast kapitein van de grote vaart, maar ook kapitein-eigenaar van de “JOS.MARIA” in de periode rond 1935.
De signatuur op zijn werk: ‘Capt. Fleurbaay’
Het varen met de “JOS.MARIA was een drama: diverse keren strandingen en machinepech.
Dat Kapitein Fleurbaay een productieve kunstschilder was blijkt uit deze foto, die gemaakt is op een tentoonstelling in het Maritiem Museum in Rotterdam
Lees meer > [over Capt. Hendrik Fleurbaay]
Dirk Huizinga : Staverse jol ‘Volharding‘
Dirk Huizinga (1944) was onderwijzer, studeerde pedagogiek en heeft na een loopbaan bij de Belastingdienst een hele serie maritieme boeken geschreven.
Ook maakt hij maritieme schilderijen en heeft hij het ontwerp gemaakt van enkele ‘stijltuigen’.
De Staverse jol ‘Volharding’ van Dirk Huizinga
Rieks Hamminga: Wad- en Sontvaarder ‘Rival‘
Binnenvaartschipper én succesvol zeeschilder. Dat is van toepassing op Rieks Hamminga [1918-1990]. Tijdens het laden en lossen, maar meestal op zondag, schilderde Rieks een groot aantal schepen, waar grote belangstelling voor bestond.
Corine Nijenhuis schreef een artikel over Rieks Hamminga met de titel: “Varen als vak, schilderen als hobby” in het weekblad voor de binnenvaart “SCHUTTEVAER” [5-3-2021]
Lees het artikel > [op de website van Corine Nijenhuis]
Anne Tjerkstra : skûtsje ‘Twee Gebroeders‘
Anne Tjerkstra (1946) is een Friese schipper, schaatser en kunstschilder.
Van 1975-2007 was hij schipper van het Friese Statenjacht, de boeier ‘Friso‘
Vanaf 1964 is hij actief als bemanningslid bij het SKS-skûtsjesilen, van 1984-2008 schipper op de skûtsjes van Joure en Langweer, daarna weer bemanningslid & adviseur op het skûtsje van Grou.
Anne Tjerkstra heeft 3x de Elfstedentocht geschaatst.
bron foto : Jouregio
Als kunstschilder werd hij bekend door de portretten van de schippers van het SKS-skûtsjesilen, die hij schilderde op het zeildoek van een oude fok. Op dezelfde fok schilderde hij alle 14 skûtsjes naast elkaar op de startlijn.
De portretten van 34 skûtsjeschippers zijn in 1999 in een boekwerk gepubliceerd.
Het boek (vrij vertaald) ‘Anne Tjerkstra, een leven tussen de zwaarden’ (2010) gaat over zijn levensverhaal. Geschreven door Jan de Vries met illustraties van de hoofdpersoon.
Anne Tjerkstra was jarenlang eigenaar van een klein skûtsje (11 meter), maar later volbracht hij de bouw van een echt varend mini-formaat skûtsje, waarin hij na zijn dood gecremeerd wilde worden. Inmiddels is besloten dat dit idee niet wordt uitgevoerd, want het skûtsje is zó mooi gemaakt dat verbranding (letterlijk en figuurlijk) doodzonde zou zijn:
foto’s: Simon Schermerhorn
Omrop Fryslân besteedde aandacht aan het mini-skûtsje in het programma ‘HEA’ . Bekijk de video >
Anne Tjerkstra was ook op de radio bij Omrop Fryslân. Luister > (naar zijn levensverhaal)
Anne Tjerkstra is een productieve kunstschilder. Zo schilderde hij 21 schilderijen rond het thema ‘Paling en palingvangst’, zoals deze palingaak
Terug > (naar de index kunstschilders/kunstenaars)
——–
Kunstschilder in een roeiboot :
.
Tineke Kok : M.S. Moente
M.S. Moente, de naamgever van deze website, haalde in 2009 als atelier-schip de Leeuwarder Courant:
Docent ‘Beeldende vorming’ én kunstschilder Tineke Kok maakte vanaf de ‘Moente‘ een panoramaschilderij van Sandfirden.
De informatie over “SCHEPEN VAN KUNSTSCHILDERS” wordt regelmatig uitgebreid